Gynaecoloog Carina Hilders werkte een week in het Global Hospital.

‘Wij kunnen ook veel van hén leren!’

Carina Hilders is gynaecoloog en directeur Medische Zaken van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. Eind 2014 werkte zij een week in het Global Hospital in Madhuban; niet alleen voerde ze talrijke operaties en andere gynaecologische ingrepen uit, ook leerde zij haar Indiase collega om te gaan met de hysteroscoop. Met behulp van deze techniek, waarbij de arts met een cameraatje in de baarmoeder kijkt, kunnen diagnoses makkelijker en trefzekerder worden gesteld, maar er kunnen ook kijkoperaties mee worden uitgevoerd.

Carina blikt terug op een bomvolle week – waarin zij haar expertise inbracht en volop inspiratie mee terugnam.

Tekst: Ellen de Vries
Foto’s: Carina Hilders

Bevlogen
Carina Hilders is razend enthousiast teruggekomen uit India. Ze heeft een week lang letterlijk van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat patiënten behandeld, maar moe is ze naar eigen zeggen niet. Nee, Carina is veeleer bevlogen. Bevlogen door de sfeer die ze heeft ervaren vanaf het moment dat ze in Madhuban aankwam, door het gemak waarmee haar drukke werkzaamheden verliepen (“in één lange flow, ook al had ik eigenlijk niets gepland”), en door de artsen, de verpleegkundigen en het andere personeel van het Global Hospital, die al het werk dat er moet worden gedaan, doen vanuit hun hart; soms staat er naast kost en inwoning niet eens een bezoldiging tegenover.

Zorg zoals zorg bedoeld is
“In het Global Hospital heb ik ervaren hoe zorg volgens mij bedoeld is”, blikt ze terug. “Alle artsen en verpleegkundigen staan heel dicht bij de patiënten. Vanuit een soort familiegevoel willen ze allemaal iets wezenlijks voor hen betekenen, er echt voor hen zijn. Iedereen helpt mee, niemand zeurt over een te korte koffiepauze of over het weekend doorwerken. Er is een enorm commitment. Bijna alle tijd die ze hebben, wordt direct aan de patiënten besteed. Er is véél minder bureaucratie dan bij ons; de zorg is daar nog heel puur en dat geeft enorm veel positieve energie. Je wordt daardoor dus ook veel minder snel moe; burn-outs onder het personeel, zoals in Nederland nu onder zorgprofessionals veel voorkomen, zijn daar gewoon niet aan de orde.”

Apparaat in bruikleen
Voordat Carina naar India afreisde, had ze contact gezocht met een grote producent van hysteroscopen, Olympus, om te vragen of er voor de periode van haar verblijf in het Global Hospital zo’n apparaat in bruikleen kon worden gegeven. Dat was namelijk de vurigste wens van de plaatselijke gynaecoloog, die Carina het jaar daarvoor, tijdens haar eerste verblijf op Mount Abu, had ontmoet: leren werken met een hysteroscoop. Olympus Nederland voelde wel voor deze vorm van sponsoring, verwees door naar Olympus India en zo werd het geregeld: de apparatuur stond er toen Carina aankwam, mét een dame die alles coördineerde.
“Heel goed nieuws,” benadrukt Carina, “want een nieuw, eigen exemplaar aanschaffen is een enorme investering.”

Camp
Tijdens Carina’s verblijf in India werden enkele tientallen vrouwen geholpen, afkomstig uit de hele regio (tot zo’n 200 kilometer verderop). Er was speciaal een zogenaamd camp georganiseerd: een soort open inloop voor vrouwen met klachten, die allemaal netjes bleven wachten tot ze aan de beurt kwamen. En zoals alle zorg in het Global Hospital werden ook deze behandelingen geheel kosteloos verricht voor de vrouwen die het niet konden betalen. ‘De beste zorg voor iedereen’ is immers het motto van het ziekenhuis, ongeacht de portemonnee van de cliënten.

Overleggen
“Voor alle patiënten gebruikten we de hysteroscoop, zodat mijn Indiase collega hier goed mee kon leren omgaan”, legt Carina uit. “Je kunt er diagnoses mee stellen, omdat je met een cameraatje in de baarmoeder kunt kijken, maar ook kleine ingrepen mee uitvoeren, zoals het verwijderen van een vleesboom zonder hiervoor chirurgisch de hele baarmoeder te hoeven verwijderen. En ik moet zeggen: al vóór mijn uitwisselingsweek voorbij was, kon mijn collega er prima mee overweg voor het stellen van diagnoses en het doen van eenvoudige ingrepen! Sowieso was het voor haar prettig dat er eens een vakgenoot over de vloer was: normaliter werkt zij alleen, ze is daar de enige gynaecoloog, en soms wil je natuurlijk toch graag eens overleggen!”

Familie en vrienden
De fysieke omstandigheden in het Global Hospital zijn volgens Carina identiek aan die in een gemiddeld Nederlands ziekenhuis: heel erg hygiënisch. Hiervoor is met name de van oorsprong Nederlandse zuster Mathilde verantwoordelijk: zij traint het ziekenhuispersoneel op dit vlak.

De zorgprofessionals zijn vooral bezig met het verlenen van zorg; voor de persoonlijke verzorging van de patiënten zijn in principe familieleden of vrienden verantwoordelijk.
“Iedere patiënt mag één persoon meenemen die deze rol op zich neemt”, vertelt Carina. “Die persoon mag dan ook blijven slapen. Ik denk dat we daar in Nederland ook wel eens over na zouden kunnen denken; het levert verpleegkundigen immers veel tijdwinst op en past ook in de trend dat er steeds meer eenpersoonskamers zijn. Bovendien vinden mensen het prettig om een bekende om zich heen te hebben na een medische ingreep.”

Nederlandse illusie
Carina is overduidelijk niet alleen iets gaan brengen naar India, ze heeft ook een schat aan ideeën en inspiratie mee teruggenomen. Dat betreft dus in de eerste plaats het persoonlijker maken van de zorg door deze weer terug te brengen naar de basis, naar de kernvraag: wordt de patiënt hier beter van?
Carina: “In Nederland wekken we de illusie dat we in de zorg álles in de hand hebben, want kijk maar: protocollen, formulieren, noem maar op. Daarin zijn we volgens mij nogal doorgeschoten: ons zorgstelsel is vooral erg ingewikkeld en heel erg duur geworden. En daar wordt de patiënt dus juist niet beter van.”

Holistische benadering
Leerzaam in het Global Hospital was voor Carina in de tweede plaats de inzet van allerhande complementaire technieken en geneeswijzen náást de reguliere zorg; de holistische benadering die het ziekenhuis kenmerkt.

“Het wordt steeds vaker aangetoond dat dingen als positief denken, mediteren en mindfulness het genezingsproces versnellen. En ook homeopathische geneesmiddelen kunnen zo hun effect hebben. Ik sta daar dan ook positief tegenover. Het zal natuurlijk niet van vandaag op morgen zijn dat ook in onze ziekenhuizen complementaire geneeskunde zal worden aangeboden. Maar ik merk wel dat er op dit vlak al een omslag in het denken is ingezet, tot en met de zorgverzekeraars aan toe. Het welbevinden en de vitaliteit van de patiënt worden steeds belangrijker; er wordt niet meer alleen gekeken naar wat we medisch-wetenschappelijk gezien allemaal kunnen, maar ook naar hoe we patiënten kunnen leren omgaan met gebreken, bijvoorbeeld veroorzaakt door ouderdom. Juist daarin zie ik wel een plek voor complementaire middelen en technieken – mits er natuurlijk een goed plan aan ten grondslag ligt.”

Buitenlandervaring
Carina is naast gynaecoloog en directeur Medische Zaken van het Reinier de Graaf Gasthuis ook nog bijzonder hoogleraar Medisch Management en Leiderschap aan de Erasmus Universiteit. Bovendien neemt ze deel aan werk- en overleggroepen op het Ministerie van Volksgezondheid. Kortom: mogelijkheden genoeg om ook Nederland ertoe te inspireren de zorg in positieve zin bij te sturen.Carina: “Een eerste stap die ik in dit kader wil zetten, is het mogelijk maken dat méér zorgprofessionals op een soortgelijke uitwisseling gaan. Ikzelf moest er vakantie voor opnemen en had weinig tijd in India. In ons ziekenhuis ben ik nu een stichting aan het opzetten die artsen en verpleegkundigen faciliteert om ook onder werktijd buitenlandervaring op te doen. Verder zijn wij momenteel nieuwbouw aan het plegen en heb ik al gezien hoe mooi de nieuwe stilteruimte wordt. Daar kun je natuurlijk allerhande cursussen en lezingen aanbieden, zowel voor ons personeel als voor de patiënten en hun familie. Ook die mogelijkheden wil ik in kaart gaan brengen.”

Sponsoring
Hoe druk Carina’s agenda ook is, één ding weet ze zeker: volgend jaar gaat ze weer naar het Global Hospital. Hopelijk om haar Indiase collega dan méér ingrepen te leren uitvoeren met de hysteroscoop, maar ook – als het lukt – om de Mirena-spiraal te introduceren, een anticonceptiemiddel dat 5 jaar lang werkt en waarmee je bovendien veelvoorkomende bloedingsproblemen gemakkelijk kunt verhelpen. Carina: “Hopelijk kan voor dit tweede bezoek ook weer een vorm van sponsoring worden gevonden!”

Wie na lezing van dit artikel – letterlijk – een duit in het zakje wil doen, wordt hier uiteraard van harte toe uitgenodigd!